Όσο οι Ευρωπαίοι ηγέτες αδυνατούν να αποφασίσουν εάν τελικά θα προχωρήσουν σε μια πραγματική οικονομική ένωση, ή όχι, -ο υπόλοιπος κόσμος προοδεύει. Έτσι ενώ η Ευρωζώνη βλέπει την ανάπτυξη της να εκμηδενίζεται, την ανεργία της να μεγαλώνει επικίνδυνα και την ιδιωτική της κατανάλωση να μειώνεται -οι χώρες της Ασίας βλέπουν τις επενδύσεις και το ΑΕΠ τους σε ύψη ρεκόρ. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2016 η Κίνα θα έχει το μεγαλύτερο ΑΕΠ στον κόσμο, ξεπερνώντας και τις ΗΠΑ. Παρουσιάζεται το πως θα μπορούσε η ζώνη του ευρώ να εξέλθει άμεσα από την κρίση ανταγωνιστικότητας και την ως αποτέλεσμα παρούσα κρίση χρέους...

ΤΟ ΕΛΛΕΙΜΜΑ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΖΩΝΗΣ ΚΑΙ ΠΩΣ ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΕ ΝΑ ΕΞΕΛΘΕΙ Η ΕΥΡΩΠΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΡΙΣΗ

Η παρούσα κρίση της Ευρώπης δεν είναι απλώς μια κρίση χρέους, αλλά είναι μια βαθιά κρίση στρατηγικής και ανταγωνιστικότητας της Ευρωζώνης σε σχέση με άλλες οικονομίες του πλανήτη, και κυρίως με τις οικονομίες της Ασίας. Όσο οι Ευρωπαίοι ηγέτες αδυνατούν να αποφασίσουν αν τελικά θα μείνουν ενωμένοι ή όχι, ο υπόλοιπος κόσμος προοδεύει και αναπτύσσεται οικονομικά. Έτσι ενώ η Ευρωζώνη βλέπει τους ρυθμούς ανάπτυξης της να εκμηδενίζονται, την ανεργία της να μεγαλώνει και την ιδιωτική κατανάλωση να μειώνεται -οι χώρες της Ασίας βλέπουν τις ξένες επενδύσεις και το ΑΕΠ τους να κάνουν άλματα. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2016 η Κίνα θα έχει το μεγαλύτερο ΑΕΠ στον κόσμο, ξεπερνώντας τις ΗΠΑ. Ένα ιστορικό γεγονός που θα σημαδέψει τις οικονομικές και πολιτικές εξελίξεις των επόμενων δεκαετιών. Οι αδυναμίες ανταγωνιστικότητας της Ευρώπης δημιουργούν ως συνέπεια ελλείμματα και αυτά με την σειρά τους δημιουργούν Δημόσιο Χρέος. Μια αδιέξοδη στρατηγικά κατάσταση που έχει δημιουργήσει το πρόβλημα της κρίσης χρέους που βιώνουμε σήμερα και που εξαπλώνεται συνεχώς.

ΕΦΑΡΜΟΖΟΝΤΑΣ ΕΝΑ ΑΠΛΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΗΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΖΩΝΗΣ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΚΙΝΑ ΚΑΙ ΤΙΣ ΗΠΑ

∟ ΠΩΣ ΟΡΙΖΕΤΑΙ Η ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ ΜΙΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ

Μια οικονομία για να θεωρηθεί ανταγωνιστική θα πρέπει μεταξύ άλλων να διαθέτει τα περισσότερα από τα παρακάτω οκτώ χαρακτηριστικά:

1) Σταθερότητα οικονομικού-πολιτικού περιβάλλοντος

2) Εξασφάλιση βασικών δημόσιων υποδομών (οδικά δίκτυα, λιμάνια, και τηλεπικοινωνίες)

3) Ανάπτυξη που να μεταφράζεται σε υψηλή εσωτερική ζήτηση

4) Χαμηλό κόστος εργασίας ή / και Υψηλά καταρτισμένο ανθρώπινο δυναμικό

5) Πρόσβαση σε πρώτες ύλες και σε πηγές ενέργειας

6) Ανταγωνιστική συναλλαγματική ισοτιμία (όχι ‘σκληρή’ ισοτιμία)

7) Χαμηλοί φορολογικοί συντελεστές νομικών προσώπων

8) Ύπαρξη νομοθεσιών που προσελκύουν επενδύσεις (π.χ. έλλειψη γραφειοκρατίας και ελαστικότητα εργασίας)

 

∟ ΑΞΙΟΛΟΓΩΝΤΑΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΑ ΤΙΣ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΕΣ ΤΟΥ ΠΛΑΝΗΤΗ

Αξιολογώντας τους παραπάνω οκτώ παράγοντες στις οικονομίες της Κίνας, των ΗΠΑ, και της Ευρωζώνης εφαρμόζεται ένα απλό μοντέλο μέτρησης της ανταγωνιστικότητας της κάθε οικονομίας ξεχωριστά:

Α) ΤΥΠΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΗΣ ΚΙΝΑΣ

-Η Κίνα καλύπτει όλους τους παραπάνω παράγοντες με εξαίρεση τον παράγοντα 1 εξαιτίας του υψηλού πληθωρισμού (σκορ 7/8). Αποτέλεσμα είναι η οικονομία της να είναι εξαιρετικά ανταγωνιστική, να αναπτύσσεται με εξωφρενικούς ρυθμούς και να πετυχαίνει ρεκόρ εμπορικών πλεονασμάτων.

Β) ΤΥΠΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΩΝ ΗΠΑ

-Οι ΗΠΑ καλύπτουν τους έξη πρώτους παράγοντες (6/8) ενώ και στον παράγοντα 8 είναι σε καλύτερη μοίρα από την Ευρώπη. Τα διαχρονικά υψηλά ελλείμματα των ΗΠΑ οφείλονται κυρίως στην χρηματοδότηση τομέων που δεν συνδέονται άμεσα με την οικονομία και την ανταγωνιστικότητα (π.χ. στρατιωτικές δαπάνες).

Γ) ΤΥΠΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΖΩΝΗΣ

- Η Ευρωζώνη από τους παραπάνω παράγοντες καλύπτει μόνο τους τέσσερις πρώτους (4/8), στον παράγοντα 5 είναι ουδέτερη ενώ στους υπόλοιπους τρεις τελευταίους παράγοντες υπολείπεται σημαντικά έναντι των ανταγωνιστών της.

-Αν εφαρμοστεί στην Ελληνική Οικονομία το παραπάνω μοντέλο, οι παράγοντες που αξιολογούνται θετικά είναι ο 2 και ο 4, μια χαμηλή αξιολόγηση (2/8) που τεκμηριώνεται και από τα σημερινά ανταγωνιστικά προβλήματα της χώρας που μεταφράζονται σε τεράστια εμπορικά ελλείμματα.

Παρατηρήσεις:

- Η ευκολία πρόσβασης σε επενδυτικά κεφάλαια και ο ισχυρός χρηματοπιστωτικός τομέας δεν έχει ληφθεί ως αυτόνομος παράγοντας γιατί συνεπάγεται όλων των παραπάνω.

- Το επίπεδο του Δημόσιου δανεισμού δεν έχει ληφθεί ως αυτόνομος παράγοντας γιατί είναι το αποτέλεσμα και όχι η αιτία της έλλειψης ανταγωνιστικότητας.

-Η Ευρωζώνη θα μπορούσε να βαθμολογηθεί και με (3/8) αν αναλογιστούμε ότι βάσει της παρούσας κρίσης χρέους δεν παρέχει περιβάλλον οικονομικά σταθερό.

-Το άνω μοντέλο θα ήταν πιο ακριβές στην αξιολόγηση της ανταγωνιστικότητας εάν περιλάμβανε και συντελεστές βαρύτητας για κάθε παράγοντα ξεχωριστά.

 

Συμπερασματικά, η Ευρωζώνη δεν παρέχει αρκετά κίνητρα για την τοποθέτηση νέων κεφαλαίων και η έλλειψη ανταγωνιστικότητας της ουσιαστικά αποθαρρύνει τις νέες επενδύσεις. Γεγονός που επιβεβαιώνεται από τους περισσότερους Ευρωπαϊκούς Δείκτες σήμερα, και μεταξύ άλλων από την υψηλή ανεργία, την χαμηλή ανάπτυξη και τέλος από την μείωση της αξίας των τιμών των ομολόγων των χωρών της Ευρωζώνης.

                                     

ΠΩΣ ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΕ ΝΑ ΒΓΕΙ ΑΜΕΣΑ Η ΕΥΡΩΖΩΝΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ΚΡΙΣΗ ΧΡΕΟΥΣ ΚΑΙ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑΣ

Η Ευρωζώνη για να βγει αρχικά από το σημερινό αδιέξοδο πρέπει να έρθει πιο κοντά μεταξύ της. Οι μεγάλοι Ευρωπαίοι ηγέτες πρέπει να αναλάβουν τις ευθύνες τους και να εφαρμόσουν τα μέτρα της ενοποίησης που πρέπει χωρίς να υπολογίζουν το πολιτικό κόστος. Η έκδοση Ευρωομολόγου θα ήταν ένα σημαντικό μέτρο προς την σωστή κατεύθυνση και παράλληλα ένα σημαντικό χτύπημα στην κερδοσκοπία που έχει στηθεί γύρω από τις οικονομίες του ευρώ. Παράλληλα, η έκδοση νέου χρήματος από την ΕΚΤ (όπως έκαναν οι ΗΠΑ) θα μπορούσε επίσης να βοηθήσει σημαντικά σε δύο τομείς:

- Στην αύξηση της ρευστότητας των Ευρωπαϊκών Οικονομιών.

- Στην διολίσθηση του ευρώ, γεγονός που θα ευνοούσε τις Ευρωπαϊκές εξαγωγές, θα βελτίωνε τους ρυθμούς ανάπτυξης και θα μείωνε μακροπρόθεσμα την ανεργία.

Είναι απαραίτητο επίσης να στηριχτεί με κάθε τρόπο ο Ευρωπαϊκός Τραπεζικός Κλάδος που είναι ο πυρήνας κάθε οικονομικής δραστηριότητας. Τέλος, η μείωση των βασικών επιτοκίων του ευρώ από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα βοηθούσε επίσης την ανάκαμψη και θα οδηγούσε στη θεμιτή σήμερα διολίσθηση του ευρώ.

Συνοψίζοντας:

1) Στήριξη με κάθε μέσο του Ευρωπαϊκού χρηματοπιστωτικού κλάδου

2) Έκδοση Ευρωομολόγου και πλήρη αντικατάσταση των Εθνικών Ομολόγων (όχι παράλληλες εκδόσεις)

3) Σταδιακή μείωση των επιτοκίων του ευρώ από την ΕΚΤ στο 0,5%

4) Έκδοση χρήματος και άλλα μέτρα τόνωσης της ρευστότητας από την ΕΚΤ

5) Ελεγχόμενη διολίσθηση του ευρώ με μακροπρόθεσμο στόχο την ισοτιμία 1/1 με το δολάριο ΗΠΑ

 

Παράλληλα είναι απαραίτητο να εφαρμοστεί ένα νέο στρατηγικό μοντέλο ανάπτυξης στην Ευρώπη με στόχο την εξειδίκευση της κάθε χώρας σε συγκεκριμένους τομείς της παγκόσμιας οικονομίας. Επίσης είναι απαραίτητη η στόχευση της Ευρωπαϊκής στρατηγικής στη νέα οικονομία (διαδίκτυο) όπου υστερεί σημαντικά σήμερα έναντι των ΗΠΑ αλλά και η στόχευση σε νέες τεχνολογίες που θα καθιερωθούν στο μέλλον (πχ βιοτεχνολογία, νανοτεχνολογία, υγρή σύντηξη κτλ). Είναι γεγονός ότι σε ερευνητικό επίπεδο σε πολλές τεχνολογίες (πχ υγρή σύντηξη) η Ευρώπη είναι πρωτοπόρος, το πρόβλημα όμως είναι ότι τα αποτελέσματα της έρευνας δεν μεταφέρονται επαρκώς στην παραγωγή.                                             

ΠΩΣ ΤΟ ΑΚΡΙΒΟ ΕΥΡΩ ΕΧΕΙ ΜΕΙΩΣΕΙ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΕΧΕΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΣΕΙ ΕΛΛΕΙΜΜΑΤΑ ΣΤΟΝ ΝΟΤΟ

Η πολιτική του σκληρού (υπερτιμημένου) ευρώ της ΕΚΤ λαμβάνει χώρα σε μια περίοδο όπου οι ΗΠΑ και η Κίνα συνεχίζουν να βρίσκονται στα όρια εμπορικού πολέμου με θέμα ποιος θα υποτιμήσει το νόμισμα του περισσότερο. Το ακριβό ευρώ ευνοεί μόνο την Γερμανική Οικονομία, καθώς το είδος των εξαγωγών της είναι ανελαστικό στην ‘σκληρή’ ισοτιμία του ευρώ. Αντίθετα όμως οι περισσότερες χώρες της Ευρωζώνης παρακολουθούν την ανταγωνιστικότητα τους να μειώνεται εξαιτίας του ακριβού ευρώ. Η δικαιολογία που χρησιμοποιείται από την διοίκηση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας είναι ο φόβος του πληθωρισμού. Η ΕΚΤ επικεντρώνεται στην αντιμετώπιση του πληθωρισμού όταν το πραγματικό πρόβλημα της Ευρωζώνης είναι η αυξανόμενη ανεργία και συνεπώς η χαμηλή εσωτερική ζήτηση. 

 

∟ Η ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΟΥ ΑΚΡΙΒΟΥ ΕΥΡΩ ΜΕ ΤΑ ΥΨΗΛΑ ΕΛΛΕΙΜΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΖΩΝΗΣ ΤΕΚΜΗΡΙΩΝΕΤΑΙ ΓΡΑΦΙΚΑ

Το παρακάτω γράφημα εν μέρει είχε παρουσιαστεί ξανά, αλλά έχει ενδιαφέρον γιατί μπορεί να περιγράψει πως το ακριβό ευρώ ευνοεί μόνο την Γερμανική Οικονομία εις βάρος του κοινού οφέλους της Ευρωζώνης.

-Τα στοιχεία στο άνω μέρος του γραφήματος αφορούν το ύψος των ετήσιων ελλειμμάτων των κρατών της Ευρωζώνης από το 1998, δηλαδή λίγο πριν εισαχθεί το ευρώ, έως και το 2011. Με κόκκινο χρώμα γραμμής εμφανίζονται τα πλεονάσματα της Γερμανίας, με μαύρο χρώμα γραμμής τα ελλείμματα που έχουν εμφανίσει οι τέσσερις χώρες του Νότου (Ελλάδα, Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία) και με γκρι χρώμα γραμμής τα ελλείμματα που έχουν εμφανίσει οι υπόλοιπες χώρες της Ευρωζώνης.

-Τα στοιχεία στο κάτω μέρος του γραφήματος αφορούν την πορεία της ισοτιμίας μεταξύ ευρώ και δολαρίου κατά την ίδια περίοδο.

 

Γράφημα: Η συσχέτιση των ελλειμμάτων της Ευρωζώνης με το ακριβό ευρώ

Πηγή: HSBC Global Research (Οκτώβριος 2011) και Tradingeconomics.com

 

-Έχει σημειωθεί με (1) στο κάτω μέρος του γραφήματος -το σημείο όπου το Ευρώ αρχίζει να υπερτιμάται έναντι του Αμερικάνικου Δολαρίου. Παρατηρείται στο πάνω μέρος του γραφήματος ότι αντίστοιχα -στο σημείο (1) ξεκινούν τα υψηλά πλεονάσματα της Γερμανίας και τα υψηλά ελλείμματα των χωρών του Νότου.

-Έχει σημειωθεί με (2) στο κάτω μέρος του γραφήματος -το σημείο που το ευρώ πιάνει την κορυφή και αρχίζει να διολισθαίνει έναντι του Αμερικάνικου Δολαρίου. Αντίστοιχα στο σημείο (2) του πάνω μέρους του γραφήματος παρατηρείται ότι τα πλεονάσματα της Γερμανίας υποχωρούν και τα ελλείμματα του Νότου επίσης υποχωρούν.

Είναι εμφανές ότι από τότε που γίνεται ‘ακριβό’ το ευρώ παρατηρείται μια αντίρροπη κίνηση μεταξύ των πλεονασμάτων της Γερμανίας και των ελλειμμάτων των χωρών του νότου της Ευρωζώνης. Η ύπαρξη του Ευρώ έχει μεγάλη αξία για όλες τις χώρες της ευρωζώνης, -αυτό όμως δεν σημαίνει ότι πρέπει να ακολουθείται αναγκαστικά  η πολιτική του σκληρού ευρώ που σκοτώνει την ανταγωνιστικότητα του Νότου της Ευρωζώνης και αργά η γρήγορα θα κτυπήσει και την πόρτα της Γερμανικής Οικονομίας.

 

 

◘ Γιώργος Πρωτονοτάριος

Investment & Technology Solutions 24/11/2011

Απαγορεύεται η ολική αναδημοσίευση, ή μερική αντιγραφή κειμένων και γενικότερα πληροφοριών που περιέχονται στις σελίδες του ιστοχώρου capitalinvest χωρίς την σχετική άδεια.